Page 28 - 15. sayı

SAYFA 27 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • MART 2022 • 15. SAYI

Yaşlı Hükümlülerin Kriminolojik Yaşlı Hükümlülerin Sorunları
Sınıflandırılması
Yaşlı hükümlüler diğer yaş gruplarındaki hükümlülerle
Peki, yaşlı hükümlü ya da tutuklu olarak adlandırılan benzer sorunları paylaşmakla birlikte, yaşlanma süreciyle
kişiler kimlerdir? Bilindiği gibi yaşlılık çalışmalarında gelen bazı zorluklar ceza infaz sürecini yaşlı hükümlüler
konuya göre “yaşlı” tanımı yapılmakta ve yaş sınırı için daha zor hale getirmektedir. Cezaevlerindeki fiziksel
belirlenmektedir. Benzer şekilde kriminolojik açıdan koşulların uygunsuzluğu, hem Türkiye’de hem dünyada
yapılan yaşlılık tanımları da ülkeye ve bağlama göre yaşlı hükümlülerin karşılaştığı en önemli sorunlardan bir
değişiklik göstermektedir. Amerika Birleşik Devletleri ve tanesidir. Özellikle ceza infaz kurumlarının yaşlı
Avustralya’da genellikle 50 yaş üstü bireyler kriminolojik hükümlülerin ihtiyaçlarına göre tasarlanmaması, yaşlı
çalışmalarda “yaşlı” olarak adlandırılırken, İngiltere’de hükümlülerin sağlıklarını olumsuz olarak etkilemektedir.
bu yaş sınırı 60 ya da 65 arasında değişmektedir. Kalabalık koğuşlar, ranza sistemi, rutubetli binalar,
Kanada’da ise, 50-64 yaş arası “yaşlı”, 65 yaş üstü koğuşlarda sigara içilmesi, yemeklerin yaşlılara uygun
hükümlüler ise ‘ihtiyar’ olarak nitelendirilmiştir (Howse, olmaması, özbakım ve hijyen gereksinimlerini
2003). Ülkemizde ise böyle bir sınıflandırma mevcut karşılayamama ve açık alanların olmaması (özellikle
değildir. kapalı ceza infaz kurumlarında) fiziksel sorunların
başında gelmektedir. Bütün bunlara ek olarak, ceza infaz

Kriminolojik çalışmalarda yaş sınırlarının süreci yaşlı bireylerin sağlık durumlarını olumsuz olarak
belirlenmesinde genellikle mükerrer suç oranları göz etkilemektedir ve bu süreçle birlikte akut ve kronik
önünde bulundurulmaktadır. Yapılan çalışmalar 50 hastalıklarda artış görülmektedir. Sağlık hizmetlerine
yaşından sonra tekrar suç işlemenin büyük ölçüde erişimin zor olması ise, bu durumu daha kötü bir hale
azaldığını göstermektedir ve genellikle gruplamalar 50 getirmektedir.
yaş sınırına göre yapılmaktadır (Aday, 1994). Her ne
kadar literatürde farklı gruplandırmalar mevcut olsa da, Yaşlı hükümlüler sosyal alanda da birçok güçlükle
yaşlı hükümlülerin kriminolojik olarak sınıflandırılması 3 karşılaşmaktadır. Özgürlüklerin kısıtlanması, yaşamın
farklı kategoride gerçekleşmektedir. Birinci kategoriyi anlamını sorgulama döneminde olan yaşlı hükümlüler
“yaşlı hükümlüler” oluşturmaktadır. Bu kategoriye göre için daha yıkıcı bir hale gelebilmektedir. Aile özlemi yaşlı
yaşlı hükümlüler ilk kez 50 yaşından sonra hüküm hükümlülerin dile getirdiği başlıca sorun olarak
giymişlerdir. İkinci kategoride “cezaevinde yaşlanan nitelendirilebilir. Sevdiklerinden, özellikle çocuklarından
hükümlüler” bulunmaktadır. Bu kategorideki yaşlı ve torunlarından uzak kalmak yaşlı hükümlüleri duyuşsal
hükümlüler 50 yaşını doldurmadan önce hüküm giymiş olarak olumsuz etkilemektedir. Bunun yanı sıra hüküm
ve cezaevinde yaşlanmışlardır. Üçüncü kategoride ise giymeye bağlı olarak aile, akraba ve arkadaş
“mükerrer hükümlüler” bulunmaktadır. Bu kategorideki çevresinden gelen olumsuz tepkiler, yaş olarak daha
yaşlılar ilk defa 50 yaşından önce hüküm giymişlerdir genç olan hükümlülerle yaşanan kuşaklararası
ve yaşam seyirleri boyunca birden çok hüküm giyerek çatışmalar ve zorbalıklar, suç ayrımcılığı ve yaşlı
cezaevinde bulunmuşlardır (Aday, 1994). Bu ayrımcılığı, ceza infaz kurumu personeliyle yaşanan
sınıflandırmanın yapılmasının en önemli sebeplerinden sorunlar yaşlı hükümlülerin sıklıkla dile getirdikleri
biri de ceza infaz kurumlarının hükümlünün yaşlanma sorunlar arasında yer almaktadır. Bütün bu olumsuz
süreci üzerindeki olumsuz etkisidir. sosyal etkileşimlerin sonucunda ise yaşlı hükümlülerde
ruhsal sorunların arttığı gözlemlenmektedir. Buna karşın
ceza infaz kurumlarındaki psiko-sosyal destek
mekanizmalarının yetersiz olması ve mevcut iyileştirme
programlarının yaşlıların bilişsel gelişimine göre uygun
olmaması yaşlı hükümlüleri daha kırılgan hale
getirmektedir.

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R