Page 61 - SHMA 18. Sayı

Esra: Evet, Susam Sokağının yapımcısı İngiltere ve Esra: İkisine de değil, dizi boyunca “spektrum” tanımı
orada otizmli oranı gittikçe artıyor. Julia, karakterler kullanılmış. Spektrum’daki birine böyle yapamazsınız
arasına katıldığında çocuklar arasında otizmli oranı diyor anne mesela. Çünkü sahada şu tartışma var.
68/1 idi. Türkiye’de yabancı istatistikler kabul ediliyor, Acaba Asperger spektrumdan çıksın mı?
zira sağlıklı bir istatistik çalışması bulunmuyor. Asperger’liler birçok zaman kendilerini spektruma
İngiltere konuyla ilgili genel bir farkındalık yaratmak dahil hissetmiyorlar.
istiyor ve çeşitlilik yönetimini otizm alanında da
gündeme getiriyor. Buradan da otizmlilerle ilgili Elif: Dizideki esas olay Mustafa'nın da dediği gibi,
yapılan çalışmalarda hak temelli yaklaşıma vurgu otizmlinin iletişim kurmakta – temel aile üyeleriyle bile-
yapıyor. zorluk çekmesi ve sosyal ilişkilerinin - annesi dışında -
yok denecek kadar az olması. Ama otizme
Atypical ve Mucize Doktor konseptlerini nasıl baktığımızda iletişimden başka bir sürü sorun daha
bulduk? var. Sorunları sadece iletişim kategorisine indirgemek
gerçekçi değil. Burada çelişkili bir durum var – yani
Esra: Atypical dizisine baktığımız zaman, başka otizmli sadece içine kapanık biri mi? Başka hiçbir
Amerikan dizilerine benzediğini görüyoruz. Format problem yok mu? Gelişimleri hep çok mu mükemmel
olarak uzun dizilerden. Dört kişilik bir ailenin oğlu sosyalleşme dışında?
otizm spektrumunda – muhtemelen Asperger’li.
Sosyal ilişkileri iyi kuramıyor, ama çok iyi ezberliyor.
İlk üç bölüm, değişik aile üyelerinin âşık olmalarıyla
ilgili. Yani aile içindeki ilişki dinamiklerini irdeliyorlar ve
ailedeki “değişik” karakter Asperger’li. Başka
Amerikan dizilerinde de değişik, içine kapanık,
asosyal karakterler var. Sanki bu diziye de otizmli
karakter diziyi daha iyi sattırmak için konmuş.
Dolayısıyla dizinin otizmi irdeleyip, anlatmak gibi bir
misyonu yok. Tabii şuna da vurgu yapmak lazım.
Susam Sokağı eğitim için geliştirilmiş bir program,
diğer diziler eğlence kuşağında yayınlanıyorlar.

Mustafa: Evet ne otizm üzerinde duruyor ne otizmli Esra: Aslında gerçekte çelişki yok. Tabii ki otizmlilerin
bireyin iç dünyasını anlatıyor – sosyal ilişkilerle ilgili tek problemi “içe dönük” olmaları değil. Otizmliler
olan durumu daha çok “satabilecek” hikâyeye gelişme geriliği de gösterebiliyor, zira iletişimleri çok
odaklanıyor. Orada otizm “satabileceği için” sınırlı. Mesela bir kısmında mental retardasyon
kullanılmış sadece. olabiliyor, ama normal popülasyondaki oran kadar. Bir
kısmı da üstün zekâlı olabiliyor, o da normal
Esra: Benim Atypical’da esas ilgimi çeken otizmli popülasyonda görüldüğü kadar oransal olarak. Her
karakterin annesi – dizide kadının katıldığı kendine ortamdaki öğrenme iletişimle elele gittiği için, otizmli
yardım gruplarından, çektiği vicdan azabına kadar bireyin engel oranı da zaman içerisinde artış
gerçeğe daha yakın şeyler gösteriliyor. Belki kendim gösterebiliyor, yani üç yaşındayken %70 engelli
de anne olduğum için bu karakteri daha enteresan olarak değerlendirilen bir birey, yedi yaşına geldiğinde
buldum. %90 engelli bulunabiliyor. Tabii sadece gelişim geriliği
değil, otizmde bizleri en çok yoran şeylerden birisi
Mustafa: Peki Atypical’da Asperger’liye mi, otizmliye belirsizlik. Yani bireydeki gelişimle ilgili bir öngörüde
mi vurgu yapıyor? bulunamamak ve problem davranış dediğimiz,

SAYFA 60 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • DİZİ ANALİZİ • ARALIK 2022