Page 62 - SHMA 18. Sayı

otizmlinin zaman içerisinde ilk önce onu rahatsız eden
durumlara karşı gösterdiği, sonra da kalıplaşan
davranış şekli.

Mustafa: İletişim veya sözel iletişim sınırlıysa otistik
çocuklar arasında bir kanal var mı? Otistik çocuklar
birbiriyle nasıl anlaşıyor? Veya her biri kendi kanalını
mı oluşturuyor? Kendi yaşam stillerine göre?

Esra: Kendi aralarında da zaten bir iletişim yok ki.
Otizmli iletişim kurmayı tercih etmiyor. Diğer otizmli
çocukla da iletişim kurmayı tercih etmiyor bu
durumda.

Elif: İkisi de birbiriyle iletişim kurmayı tercih etmediği
için, iletişim kurulmuyor.

Esra: Ya da çok sınırlı iletişim oluyor. Yani otizmli
çocuk otizmli çocukla oynamıyor. Onların ayrı bir
iletişim sistemi yok. Olay zaten iletişimsizlik. Birçok
otizmli de muhtemelen sözel iletişimin hayatını ne
kadar kolaylaştıracağını fark etmiyor. Bütün bunlardan
yola çıktığımızda Mucize Doktor, Atypical veya Big
Bang Theory gibi dizilerde canlandırılan otizmliler Elif: Tanı almamış ‘normal’ çocukların aileleri de
Asperger’li. Bizim önemli problemlerimizden olan çocuklarında özel bir yetenek veya onları farklı kılacak
takıntılar bu dizilerde çok işlevselleştirilmişler. Oysa bir özellik arıyorlar. Bu yüzden de bence dizilerde
takıntı her zaman için işlevsel değil ve hayatı çok otizmli karakterlere çok üstün özellikler ekliyorlar.
zorlaştırabiliyor. Dolayısıyla konuşamayan, problem davranışı yoğun
sergileyen otizmliler “engelli” kategorisine konuluyor,
Mustafa: Doğru, otizmli bireyin çok olumsuz ve diğer “atipik” gelişen otizmliler ise otizm kategorisine.
ailesinin hayatını çok kötü etkileyecek bir takıntısı da Böyle dizileri izleyenler “Çok iyi resim yapamayan
olabilir. Mesela takıntısı onu kısmen rahatlatabilir, otizmli nasıl olur?”, “Damarı hemen bulamayan otizmli
ama takıntılı olduğu şeye ulaşamamak bir kriz, bir mi olur?”, “Doktor veya mimar olmayan otizmli mi
kıyamet senaryosuna dönüşebilir. olur?” gibi bir algıya sahip oluyorlar.

Esra: Evet, bu zaten yaşanıyor da. Bir de dizilerde Mustafa: Çıkış noktamız şuydu: “hangimiz
gösterilen karakterlerin “üstün yetenekleri” otizmli çocuğumuzun çok yetenekli, başarılı olmasını ve
bireyleri olan aileler üzerinde baskı oluşturabiliyor. tanınmasını istemez ki?”. Şimdi bunu otizmli çocuğa /
Sonuçta şu soruluyor: Sen neyi yanlış yapıyorsun ki bireye sahip bir ailenin perspektifinden
senin otizmli çocuğun dizilerde gösterildiği gibi değil? değerlendirelim: Diyelim ki otizmli bireye sahip olan
Oysa şunu sormak gerek: “Niye birisini sadece aile yaşadıkları süreç sonucunda çocuğundan
çocuğun olduğu için sevmiyorsun?” Aslında hepimizin gelişimsel olarak umudu kesmiş ya da kendi
ailemiz tarafından kayıtsız şartsız sevilmeye ihtiyacı beklentilerinden umudu kesmiş durumdayken, Mucize
yok mu? Doktor diye bir dizi çıkıyor ve bu dizi ailenin umutlarını

SAYFA 61 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • DİZİ ANALİZİ • ARALIK 2022