Page 20 - SHMA 18. Sayı

SAYFA 19 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • ARALIK 2022 • 18. SAYI

Ancak yetersizliği olan bir çocuğun aileye dahil oluşu, “otistik eğilimler” gibi spesifik olmayan etiketlemeler
uyum sürecini zorlaştırdığı gibi normal gelişim gösteren yapıldığı bildirilmiştir. Ayrıca otizm teşhisi konulduğunda
bir çocuğa sahip olmayla karşılaştırıldığında, ailenin bile, çoğu zaman ebeveynlerin bir etiketle karşı karşıya
üzerinde çok daha fazla sorumluluk yüklediği ve stres kaldıkları ancak çocuklarının sorunları ve müdahale
yarattığı bilinmektedir. Ayrıca normal gelişim gösteren ihtiyaçları hakkında net ve bilgilendirici bir açıklamanın

çocuğa sahip aileler ile karşılaştırıldığında, bu yapılmadığı belirtilmektedir.
ebeveynlerin daha depresif ve sosyal olarak izole
oldukları bildirilmiştir. Son meta analizler ve meta- Otizm tanılı çocuğa sahip ailelerin stresini artıran bir diğer
sentezler, otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin, tipik neden çocukların toplum içinde sergileyecekleri tavırlar ve
olarak gelişen çocuklara ve diğer engelli çocukların olası problemli davranışlardır. Bu davranışları utanç
ebeveynlerine kıyasla daha fazla ebeveynlik stresi sebebi olarak gören ailenin stresi artmakta, çocuklarının
yaşadığını desteklemektedir. Bu stres sıklıkla bu davranışları sebebiyle günlük hayatlarında ev dışı
çocuklarının ihtiyaçlarına bakmanın zorluklarıyla ilgilidir. faaliyetlerini kısıtlamak veya mümkünse tamamen
Yetersizliği olan bir çocuğa sahip olan ailelerin tanı sonlandırmak istemektedirler. Çocuklarının dışarıda
konulduktan sonra şok, hayal kırıklığı, korku, öfke, geçireceği olası bir öfke nöbeti veya beklenmedik bir tavır
hüzün, çaresizlik gibi duyguları yoğun olarak yaşadığı neticesinde diğer insanların kendilerini çocuklarını kontrol
bilinmektedir. Yetersizlik durumunun geçici değil edemeyen ebeveyn olarak yargılanacaklarını düşünen
genellikle hayat boyu sürmesinden dolayı aileler ebeveynler alışveriş gibi günlük işlerini dahi yerine
zamanla bu duyguları ve durumu kabullense dahi getirememelerine neden olmaktadır. Bu tür endişeler
hayatları boynunca zaman zaman yeniden zamanla ailelerin kendilerini yalnız ve dışlanmış
hissetmektedirler. Hem çocuk hem de aile üzerinde hissetmelerine neden olmaktadır.
yaşam boyu ekileri süren en ciddi gelişimsel
engellerden biri otizmli çocuğa sahip ebeveynlerin Otizm tanılı bir çocuğa sahip aileler yılın 365

normal gelişim gösteren çocuğa sahip ailelere göre çok günü ve günü 24 saati bakım verdikleri için
daha fazla tükenmişlik yaşadıklarını, daha yüksek kendilerini “stresli”, “tükenmiş”, “yorgun” ve
düzeyde strese altında olduklarını, psikolojik ve fiziksel “bitik” olarak gördükleri bildirilmektedir.
sorunlar yaşadıklarını ortaya konmuştur.

Aileler ilk olarak karmaşık olan tanı sürecinin ardından
tanı sonrası gerekli ve yeterli bilgilerin verilmemesi
sebebiyle ne yapacaklarını bilemez hale gelme sorunu
ile karşı karşıya kalmaktadırlar. Her ne kadar bazı
yetersizliklerde tanı, doğumda hatta bazen doğum
öncesi belli tetkikler ve testler sonucu konulabilse de
otizmde nedenlerin belirsizliği sebebiyle bu süreç
uzamakta, belirsizleşmekte ve karmaşıklaşmaktadır. Bu
durum ise aileler için hem maddi hem de manevi

açıdan yıpratıcı olmaktadır. Ebeveynlerin büyük bir
kısmına (üçte bir veya yarıya yakınına) endişe edilecek
acil bir durum olmadığı söylenirken geri kalan üçte birlik
kısmına ise “dil ve sosyal alandaki gelişimsel gecikme”,

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R