Page 15 - SHMA 18. Sayı

SAYFA 14 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • ARALIK 2022 • 18. SAYI

İNSAN BAĞIRSAK

MİKROBİYOTASI &

HASTALIKLAR VE SAĞLIK

İLE İLİŞKİSİ

PROF. DR. RECEP KEŞLİ*

Mikrobiyota bizimle birlikte yaşayan binlerce farklı
çeşitliliğine sahip, trilyonlarca sayıda, birbirinden farklı
koruyucu, metabolik, fonksiyonel ve bağışıklık sistemi *
Tıbbi Mikrobiyoloji Uzm.
ile ilgili fonksiyonları ve metabolik aktiviteleri ve Medikal Genetik Uzm.
metabolik nihai ürünleri, canlı, dinamik pekçok Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Uluslararası Tıp

değişime açık ve insan sağlığının korunmasında ve Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji AD Bşk.
hastalıkların etiyo-patogenezlerinde çok önemli rolleri FitoBiyota Sağlık Laboratuvar Biyoteknoloji Gıda
olan minik canlıları, virüsler, bakteriler, mantarlar, Kozmetik San. Tic. A.Ş. Yön. Krl. Bşk.
Sağlık Bilimleri Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi
parazitler vd. mikroorganizmaları içeren bir terimdir.
Sağlık Teknokenti, İstanbul
Mikrobiyom da aslında mikrobiyota ile eş anlamlı
olarak kullanılmaktadır. Bazan yanlışlıkla mikrobiyom
mikrobiyotayı oluşturan mikroorganizmaları, genomları çoğunlukla bakteriler, bakteriler denilince de
kasdetmek anlamında kullanılsa da; bu anlam için
gastrointestinal sistem ve bağırsaklar ve özellikle de
metagenom ifadesini kullanmak daha uygundur, ki anaerop bakteriler gelmektedir. Mikrobiyotayı oluşturan
gerçekte metagenom teriminin tam olarak mikrobiyota
bakteri türleri başlıca altı farklı fila (Actinobacteria,
üyesi mikroorganizmaların genomik yapılarını ve ileri Bacteroidetes, Firmicutes, Proteobacteria, Fusobacteria,
teknoloji yöntemleri ile bunların analizlerini ifade
Verrucomicrobia) grupları içinde sınıflandırılmıştır.
etmek için kullanılması daha uygundur. Mikrobiyota
insan genom sayısının yüz katı genoma sahiptir.
İnsan bağırsak mikrobiyotası içerdiği bakterilerin sayı ve
tür çeşitliği açısından bir denge (homeostasis) halindedir
Her ne kadar mikrobiyotanın sadece bakterilerden
ki buna öbiyozis (eubiosis) denilmektedir. Bu dengenin
ibaret olmadığı bilinse de yapılan mikrobiyota toplam bozulmasına ise disbiyozis (dysbiosis) terimi
DNA’nın dağılım oranlarına baktığımız zaman (%93’ü
kullanılmaktadır. Bağırsak mikrobiyotasındaki bu
bakteriler, % 5,8’i virüsler-virobiyota, %0,1 mantarlar- dengenin korunması ve sürdürülmesinin sağlık ile çok
mikobiyota) gerek sayı (density), gerekse de tür
yakından ilişkili olduğuna ve disbiyozisin de hastalıkların
çeşitliliği (divercity) açısından en önemli mikro canlı etiyolojileri ve patogenez mekanizmaları ile yakından
grubunun bakterilerden oluştuğunu görmekteyiz. Bu
ilişkili olduğuna dair bilimsel çalışmalar ve kanıtların
nedenle olsa gerek, ki mikrobiyota denilince akla sayısı günden güne artarak güçlenmektedir.

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R