Page 18 - 15. sayı

SAYFA 17 • SOSYAL HİZMET MAGAZİN • GÜNCEL • MART 2022 • 15. SAYI

GeroAtlas öncesi deneyimleri yaşlılara ilginin
göstergesi olarak kabul edersek, Türkiye’de bu ilgi
düzeyini yükseltmek mecburiyetindeyiz. Bunun
bireysel, toplumsal, bilimsel, ekonomik, kültürel ve
politik katma değerlerini göz önüne alan GeroAtlas,
yaşlanma ve yaşlılık ile ilişkili sorulara takvimsel yaştan
bağımsız cevapların peşindedir. Teori ve hipotezlere
dayanmaktadır ve bunlar ampirik teste tabi
tutulmaktadır.

Binlerce yıldan beri uzun yaşamanın hayalini kuran Yaşam süresi uzamaya devam etmektedir ve nerede sona
insanın, yaşlılığı göze almadan bunu ereceği belli değildir. Demografik değişimlerden dolayı
başaramayacağını anlaması, bugünkü sıkıntılarından insanın yaşlanma ve yaşlılık ile ilişkili soruları
biridir. Bir taraftan yaşam süresi uzarken, diğer taraftan çoğalmaktadır. Bireyin yaşlılığını güvence altına alacak
yaşamına kattığı yıllarını yaşlı olarak geçirmek zorunda sosyal politikaların önemi artmaktadır. Bu yüzden
kalması, onu kaygıya sürüklemektedir. Diğer taraftan GeroAtlas odak noktasına “yaşam durumu” kavramını
insanın ömür boyu bağımsız bir yaşam sürdürmesini koymuştur. Bu, çok boyutlu kavramdan hareket ederek,
mümkün kılacak olanaklar çoğalmaktadır. Türkiye yaşlıların objektif yaşam koşullarını ve sübjektif
Gerontoloji Atlası (GeroAtlas), yaşlılıkta objektif koşullar yaşantılarını incelemektedir. Bu açıdan mercek altına
ve sübjektif yaşantılar arasındaki bağlantıları aldığı yaşlanma ve yaşlılık ile bağlantılı doğruları ve
incelemektedir. yanlışları ayırt ederek, hem yaşlanma ve yaşlılıkla
bağlantılı çelişkilere dikkat çekmektedir hem de yaşlanma
GeroAtlas; yaşlılığı, sosyal eşitsizlik kavramına süreçlerine sosyopolitik müdahale olanaklarını
dayanan yaşam durumu bağlamında inceleyen çoğaltmaktadır.
araştırma projesidir. Yaşam durumundan, kişisel ve
bağlamsal kaynaklardan faydalanarak bireyin istek ve GeroAtlas, yaşlanma ve yaşlılık olguları arasındaki “süreç
hedefleri doğrultusunda yaşamını sürdürme imkanlarını ve durum” farkını dikkate alarak, kendi türündeki
anlamaktadır. Her bireyin başarılı yaşlanmak istediği araştırmalardan beklenen sistematiklikle, yaşlanmanın ve
hipotezinden hareket etmektedir. Başarılı yaşlanma yaşlılığın mümkün olabildiğince gerçeğe uygun, güncel
kavramının farklı tanımlarını göz önüne alarak başarılı görüntülerini keşfetmeye çalışmaktadır. Yaşlanmanın ve
yaşanmanın herkesçe kabul edilmiş olan bir tanımı yaşlılığın tarifi, açıklamaları ve öngörüleri ile
olmadığı gibi, aynı zamanda bunun bir reçetesi ilgilenilmektedir.
olamayacağını da vurgulamaktadır.
Sosyokültürel ve psikososyal olgu olarak yaşlanma ve
GeroAtlas kapsamında başarılı yaşlanma kavramından, yaşlılığa uyanan, anlatımı ve anlaşılması kolay olmayan
bireyin organizması, psişiği, sosyal ve fiziksel ilginin bir ürünü olarak GeroAtlas ilk defa “yaşlanan bireyi”
çevresinin belirlediği faktörlerin yarattığı sosyal odak noktaya koyarak, onun bakış açısından yaşlılıkta
eşitsizlikler anlaşılmalıdır. Sosyal eşitsizliklerin objektif objektif yaşam koşullarını ve sübjektif yaşantıları
yaşam koşullarına etkileri ve bunların insanın sübjektif incelemektedir.
yaşantılarıyla ilişkileri, başarılı yaşlanmada belirleyici
etken olarak incelenmektedir. Objektif koşullar ve GeroAtlas, bireyin içine doğduğu ve içinde yaşadığı
sübjektif yaşantılar arasındaki ilgileşim, yaşam durumu çevrenin, yaşlanma sürecini ve yaşlılığını etkilediğini;
olarak kabul edilmektedir. Yaşlılık “aslında suskundur; yaşlanma ve yaşlılık olgularının topluma veya kültüre
kendisini göstermeye yanaşmaz; onun suskunluğunu, bağlı olduklarını; objektif koşulların yanı sıra, bunların
sorularıyla yarmak istemesi ve bunu başarması, sübjektif etkilerinin, yaşlanmanın ve yaşlılığın algılanışına
insanın olağanüstü kültürel bir randımanıdır” (Wahl ve etki etki ettiğini kabul etmektedir. Bunları dikkate alınca,
Heyl). GeroAtlas yaşlılığı “konuşturmaya” ve böylece GeroAtlas’ın sosyal gerontolojik bir araştırma projesi
bize hitap etmesini sağlamaya çalışmaktadır. olduğu anlaşılmaktadır. Yaşlanmanın ve yaşlılığın hem

W W W . S A B E V . O R G . T R / S O S Y A L - H İ Z M E T - M A G A Z İ N • S H M A @ S A B E V . O R G . T R